Atopowe zapalenie skóry to choroba, która w większości przypadków rozpoznawana jest przed 5. rokiem życia dziecka. Może wystąpić już u kilkumiesięcznych maluchów. Warto wiedzieć, jak wyglądają jej pierwsze objawy, aby móc szybko przynieść ulgę cierpiącemu dziecku.
Spis treści:
- Czym jest atopowe zapalenie skóry?
- Objawy choroby. Czym charakteryzuje się skóra atopowa u niemowląt?
- Kiedy zaczyna się AZS u niemowlaka?
- Czy możliwe jest AZS u noworodka?
- Przyczyny atopowego zapalenia skóry
- Alergeny wywołujące objawy atopowego zapalenia skóry u niemowląt i dzieci
- Rozpoznanie atopowego zapalenia skóry
- Leczenie atopowego zapalenia skóry u dzieci i niemowląt
- Pielęgnacja dziecka z atopowym zapaleniem skóry – co używać, czego unikać
- Delikatne dermokosmetyki Atopicin dla odbudowy bariery skórnej
- Czy można zapobiec AZS u dzieci?
- Leczenie AZS u najmłodszych stanowi duże wyzwanie dla rodziców
- FAQ
Czym jest atopowe zapalenie skóry?
AZS to przewlekła choroba skóry, związana z defektem bariery ochronnej skóry. Ponieważ funkcja obronna naskórka zostaje zaburzona, w głąb skóry mogą przedostawać się alergeny i bakterie. Prowadzi to do pojawienia się objawów choroby.
Schorzenie może trwać przez całe życie. Jego objawy mogą się wycofać na pewien czas, ale ze względu na charakter nawrotowy dolegliwości, w przebiegu AZS przeplatają się na przemian okresy remisji i zaostrzeń.
U większości dzieci z AZS obserwuje się, że objawy ustępują wraz z wiekiem. Niestety, nie jest to regułą i część osób nadal będzie zmagała z tym przykrym schorzeniem.
Objawy choroby. Czym charakteryzuje się skóra atopowa u niemowląt?
Typowymi objawami AZS są silny świąd, nasilona suchość skóry oraz wysypka. Uciążliwe swędzenie wpływa na zachowanie dziecka, które często jest rozdrażnione i niespokojne. Może mieć problemy ze snem i wybudzać się z płaczem po krótkich drzemkach. Na jego skórze pojawiają się ślady po drapaniu skóry – przeczosy, nadżerki oraz strupki.
Posiadanie suchej skóry może prowadzić do jej łuszczenia się i pękania. Popękany naskórek piecze i boli, a przez ranki mogą wnikać bakterie, przez co łatwo dochodzi do nadkażeń bakteryjnych.
Wysypka często ma postać grudek i pęcherzyków. U niemowląt występują ogniska rumieniowo-wysiękowe z grudkami, czasami z sączącą się wydzieliną. Jest to ostra faza choroby. Natomiast w fazie przewlekłej choroby, dotyczącej dzieci powyżej 3. roku życia skóra ulega lichenifikacji (liszajowaceniu) – staje się pogrubiała i szorstka. W dodatku się łuszczy i jest podatna na nadkażenia, prowadzące do nadżerek.
Charakterystyczne jest również to, że objawy pojawiają się w typowych miejscach, zależnych od wieku dziecka.
| Wiek dziecka | Miejsca występowania zmian skórnych |
| 0-2 lat |
|
| 3-12 lat |
|
ATOPICINSKUTECZNY ZESTAW NA AZS zamów!
Kiedy zaczyna się AZS u niemowlaka?
Atopowe zapalenie skóry u niemowlaka może wystąpić już między trzecim a szóstym miesiącem życia dziecka. W ponad połowie przypadków do ujawnienia się objawów dochodzi przed pierwszym rokiem życia. A co z najmłodszymi dziećmi – czy one też mogą zachorować?
Czy możliwe jest AZS u noworodka?
Jeśli chodzi o noworodka, a więc według definicji, dziecko do 28 dnia życia, nie jest fizjologicznie możliwe, by rozwinęło się u niego AZS. W pierwszych tygodniach życia wydzielane są bowiem duże ilości łoju, które powodują bardzo dobre natłuszczenie i nawodnienie skóry u noworodka. Dopiero u 2-3-miesięcznych maluchów aktywność gruczołów łojowych ulega zmniejszeniu, przez co może ujawnić się suchość, za którą odpowiada deficyt naturalnej bariery ochronnej skóry.
Przyczyny atopowego zapalenia skóry
Do rozwoju AZS przyczyniają się zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Prawdopodobieństwo, że choroba pojawi się u dziecka jest większe, jeśli jego rodzice lub rodzeństwo są alergikami. Dziedziczne predyspozycje prowadzą do tego, że układ immunologiczny nie funkcjonuje prawidłowo, a naskórek ma wadliwą budowę.
Czynniki środowiskowe odpowiadają za wywoływanie oraz nasilanie objawów. Zalicza się do nich stres, zanieczyszczenia środowiska, warunki klimatyczne, substancje drażniące w środkach czystości i kosmetykach, a także alergeny.
U większości chorych na AZS dochodzi do nadmiernej produkcji przeciwciał IgE wskutek kontaktu z różnymi alergenami powietrznopochodnymi lub pokarmowymi. W efekcie pojawiają się wysypka, świąd, przesuszenie i zaczerwienienie skóry, a im wyższe stężenie tych przeciwciał, tym bardziej zaostrzone są zmiany.
Alergeny wywołujące objawy atopowego zapalenia skóry u niemowląt i dzieci
U najmłodszych dzieci wyprysk atopowy może wynikać z alergii pokarmowej. Najczęściej uczulają:
- białka mleka krowiego,
- białka jaja kurzego,
- pszenica,
- orzechy laskowe,
- orzeszki ziemne,
- soja,
- ryby.
Jeżeli AZS ma związek z alergią pokarmową, konieczne jest wyeliminowanie alergizującego produktu z diety dziecka. Wcześniej jednak należy wykonać odpowiednie badania diagnostyczne, które potwierdzą uczulenie na dany produkt spożywczy.
Alergię pokarmową najczęściej stwierdza się u dzieci poniżej 3. roku życia. Mniej więcej jedna trzecia małych pacjentów z niej wyrasta. U starszych dzieci częstsze są uczulenia na alergeny wziewne, przykładowo:
- roztocza kurzu domowego,
- pyłki roślin,
- sierść zwierząt.
Niestety, występowanie AZS u dziecka może się wiązać z rozwojem innych chorób atopowych, takich jak alergiczny nieżyt nosa, alergiczne zapalenie spojówek, astma oskrzelowa.
Rozpoznanie atopowego zapalenia skóry
Rozpoznanie atopowego zapalenia skóry nie jest łatwe, dlatego diagnozę powinien postawić dermatolog. Wielu informacji dostarczy mu już samo obejrzenie skóry dziecka oraz przeprowadzenie wywiadu rodzinnego. Może zalecić też konsultację z alergologiem. U maluchów wykonuje się badania krwi, np. oznaczenie całkowitego stężenia przeciwciał IgE. Skórne testy punktowe, które potwierdzają podłoże alergiczne choroby, przeprowadza się u dzieci powyżej 4. roku życia.
Leczenie atopowego zapalenia skóry u dzieci i niemowląt
Podstawową metodę leczenia AZS u najmłodszych stanowi odpowiednia pielęgnacja skóry, której celem jest odtworzenie prawidłowej bariery naskórkowej. Skórę maluszka należy systematycznie natłuszczać i nawilżać, aby utrzymać w niej wilgoć. Dzięki temu stan zapalny i objawy takie, jak świąd, zaczerwienienie i podrażnienie ulegną wyciszeniu. Kluczowe, by stosowane preparaty miały dobre składy i były aplikowane naprawdę regularnie – nawet 3-4 razy dziennie.
O pielęgnacji skóry atopowej należy pamiętać także wtedy, gdy objawy ustąpią. To ważny element zapobiegania nawrotom.
W przypadku gdy na skórze chorego dziecka występują ogniska zapalne z grudkami lub lichenizacją, stosuje się leki przeciwzapalne – glikokortykosteroidy lub inhibitory kalcyneuryny. Intensywny świąd skóry łagodzi się za pomocą leków przeciwhistaminowych.
W cięższych postaciach AZS stosowana jest metoda mokrych opatrunków. Jeśli dochodzi do erytrodermii, czyli zajęcia całego ciała zmianami, wskazana jest hospitalizacja dziecka. Może być konieczne dożylne podawanie mu silniej działających leków przeciwzapalnych.
Pielęgnacja dziecka z atopowym zapaleniem skóry – co używać, czego unikać
W przypadku AZS bardzo ważną rolę odgrywa odpowiednie nawilżanie i natłuszczanie skóry. W tym celu należy sięgać po kremy i balsamy o dobrych składach.
Dla maluszków najlepszym wyborem będą preparaty dedykowane. Skóra niemowlaka z AZS wymaga bowiem nieco innej pielęgnacji, niż skóra osoby dorosłej ze względu na to, że jest cieńsza i wrażliwsza. Najlepiej poradzić się lekarza, jakich kosmetyków używać. Niektóre ze składników występujących w zwykłych produktach do pielęgnacji są dla maluszków przeciwwskazane, ponieważ mogą podrażniać lub przesuszać ich skórę.
Również do kąpieli dziecka z atopowym zapaleniem skóry należy używać produktów wyłącznie do tego przeznaczonych. Dobrze sprawdzi się także kąpiel w płatkach owsianych lub z dodatkiem krochmalu. Nie powinno się natomiast używać mydła oraz żeli do mycia z substancjami zapachowymi. Sama kąpiel dziecka z AZS powinna trwać maksymalnie 10 minut, a temperatura wody powinna być letnia – nie wyższa niż 33°C. Na koniec należy delikatnie osuszyć skórę maluszka ręcznikiem, a następnie, gdy jest jeszcze wilgotna, trzeba nasmarować ją preparatem emoliencyjnym.
Delikatne dermokosmetyki Atopicin dla odbudowy bariery skórnej
Dermokosmetyki Atopicin* to produkty stworzone z myślą o codziennych potrzebach atopowej skóry. Pomagają odbudować i wzmocnić jej naturalną barierę, uzupełniając brakujące składniki – kwasy tłuszczowe, mocznik, naturalny czynnik nawilżający, ceramidy. Dzięki temu skóra jest nawilżona, miękka i elastyczna, poza tym lepiej się regeneruje i broni przed czynnikami zewnętrznymi. Dodatkowo dermokosmetyki Atopicin łagodzą swędzenie skóry i przyśpieszają gojenie podrażnień.
Dużym atutem tych produktów jest bazowanie na składnikach aktywnych pochodzenia naturalnego. Olej z czarnuszki, masło shea i olej konopny to tylko kilka przykładów komponentów, które można w nich znaleźć i które przyczyniają się do wyciszania stanu zapalnego skóry oraz zmian w przebiegu AZS. Starannie dobrane składniki dermokosmetyków Atopicin są dobrze tolerowane przez wrażliwą skórę i widocznie poprawiają jej kondycję.
Poszczególne produkty Atopicin to:
- szampon, który nawilża i koi skórę głowy,
- balsam do mycia ciała – zwiększający poziom nawilżenia skóry,
- balsam natłuszczający do ciała – łagodzący stany zapalne i uczucie świądu,
- krem na dzień, który wycisza zaczerwienienia
- krem na noc – intensywnie regenerujący i redukujący świąd,
- krem pod oczy i na powieki – zmniejsza cienie pod oczami oraz opuchliznę powiek,
- mazidło do suchej skóry – zmiękcza i zabezpiecza szorstką, podrażnioną skórę,
- olejek myjący do twarzy – dobrze oczyszcza, bez naruszania warstwy lipidowej.
*O stosowanie u dzieci zapytaj lekarza
Czy można zapobiec AZS u dzieci?
Ponieważ atopowe zapalenie skóry najczęściej pojawia się w rodzinach alergików, niektórzy mogą zastanawiać się, czy można zapobiec rozwojowi tej choroby u malutkiego dziecka. Według lekarzy ryzyko to można zmniejszyć, jak najdłużej karmiąc noworodki i niemowlęta piersią. Specjaliści zalecają też, aby proces rozszerzania diety rozpoczynać nie wcześniej, niż po ukończeniu 4. miesiąca życia. Trzeba także zapewniać warunki do prawidłowego rozwoju dziecka i nie narażać go na kontakt z dymem tytoniowym czy przebywanie w pełnych roztoczy i kurzu pomieszczeniach. Do pielęgnacji niemowląt należy używać preparatów przeznaczonych dla tak małych dzieci, pozbawionych niekorzystnych dla nich składników.
ATOPICINSKUTECZNY ZESTAW NA AZS zamów!
Leczenie AZS u najmłodszych stanowi duże wyzwanie dla rodziców
Diagnoza atopowego zapalenia skóry u dziecka wiąże się z obowiązkiem podjęcia wielu działań, które mogą być obciążające dla rodziców. Maluszki muszą być pod stałą opieką, aby nie rozdrapywały zmian. W przypadku skóry z AZS koniecznością staje się też specjalna pielęgnacja i leczenie. Warto jednak podjąć te działania, gdyż pozwoli to skutecznie opanować symptomy choroby i zapobiegać nawrotom.
FAQ
1. Jak rozpoznać AZS u niemowląt?
Można podejrzewać tę chorobę, jeśli dziecko jest niespokojne, płaczliwe i źle śpi, a do tego ciągle się drapie. Na powierzchni skóry malucha z AZS często obserwuje się zaczerwienienie, oznaki przesuszenia i wysypkę. Wizyta u dermatologa pozwoli ustalić, z jakim problemem mamy do czynienia.
2. Co pomaga na AZS u niemowląt?
Bardzo pomaga regularne nawilżanie skóry malucha za pomocą delikatnych balsamów i kremów przeznaczonych dla małych alergików. Wskazane jest też eliminowanie alergenów z otoczenia np. przez częste wietrzenie mieszkania.
3. Czy AZS samo przejdzie?
Nie da się tego przewidzieć, jednak statystyki pokazują, że u nawet połowy niemowląt choroba mija przed 3. rokiem życia, a większości dzieci przed 10. rokiem życia. U 20% pacjentów AZS ma charakter przewlekły.
Bibliografia
1. Akdis CA, Akdis M, Bieber T, et al.: Diagnosis and treatment of atopic dermatitis in children and adults: European Academy of Allergology and Clinical Immunology/American Academy of Allergy, Asthma and Immunology/PRACTALL Consensus Report. J Allergy Clin Immunol 2006
2. Leung AK, Hon KL, Robson WL: Atopic dermatitis. Adv Pediatr 2007; 54: 241-73
3. Fluhr JW, Pfisterer S, Gloor M: Direct comparison of skin physiology in children and adults with bioengineering methods. Pediatr. Dermatol. 2000; 17: 436–439
