Atopowe zapalenie skóry głowy: przyczyny, leczenie, objawy
Atopowe zapalenie skóry głowy jest to przewlekła choroba zapalna, której objawy pojawiają się w obrębie owłosionej skóry głowy. Schorzenie to można podejrzewać, gdy skóra głowy staje się bardzo sucha i łuszcząca, a przy tym uporczywie swędzi. Ponadto obserwuje się jej zaczerwienienie, świadczące o stanie zapalnym. W artykule przyjrzymy się bliżej przyczynom i objawom AZS skóry głowy, jak również omówimy metody leczenia i pielęgnacji, które mogą pomóc lepiej sobie radzić z tym schorzeniem.
Skąd bierze się atopowe zapalenie skóry głowy?
Atopowe zapalenie skóry głowy przyczyny ma genetyczne oraz środowiskowe. Dolegliwość ta pojawia się najczęściej u osób, u których AZS występuje również u innych członków najbliższej rodziny. Jest to choroba skóry związane z genetycznym zaburzeniem struktury naskórka, co powoduje ograniczenie jego funkcji ochronnych. Na to, jak objawia się atopowe zapalenie skóry, wpływ ma nieprawidłowa odpowiedź ze strony układu immunologicznego. Nie bez znaczenia pozostaje także styl życia i inne czynniki zewnętrzne. W tabeli przedstawiliśmy podstawowe czynniki, które mogą nasilać objawy atopowego zapalenia skóry głowy.
| Czynniki zaostrzające AZS | Opis |
| Stres | Silne emocje i stres przyśpieszają krążenie i rozgrzewają skórę głowy, a to nasila uczucie świądu i prowadzi do zaostrzenia stanu zapalnego. |
| Ekspozycja na alergeny lub substancje drażniące znajdujące się w kosmetykach do włosów | W szamponach, odżywkach, wcierkach i produktach do stylizacji włosów mogą być obecne różne alergeny lub substancje drażniące, które powodują pogorszenie objawów. Ich przykładami mogą być substancje zapachowe, siarczany i konserwanty, a także silne detergenty i alkohol. |
| Alergeny wziewne i pokarmowe | U osób z alergią na kurz, pyłki roślin, roztocza, sierść zwierząt czy składniki pokarmowe kontakt z uczulającymi substancjami wzmaga objawy choroby, w tym pogarsza zmiany skórne. |
| Narażenie na gwałtowne zmiany temperatury i klimatu | Wysokie temperatury latem sprzyjają poceniu się skóry głowy, a to nasila objawy AZS. Nagłe zmiany temperatur zimą, gdy na zewnątrz panuje mróz, a w pomieszczeniach jest ciepło sprawiają że skóra łatwiej ulega podrażnieniom. W dodatku suche powietrze zimą powoduje, że skóra szybciej traci nawilżenie, co pogłębia dokuczliwe objawy. |
| Zanieczyszczenia środowiska | Niska jakość powietrza, a zwłaszcza smog – są źródłem wolnych rodników, które powodują odwodnienie i stany zapalne skóry. |
| Błędy pielęgnacyjne | Za częste mycie włosów pozbawia skórę głowy ochronnej warstwy lipidowej, wskutek czego staje się ona sucha i wrażliwa. Z kolei za rzadkie mycie włosów zaburza równowagę mikroflory skóry, co może prowadzić do stanów zapalnych i infekcji. Używanie za gorącej wody do mycia włosów przesusza skórę głowy. Zbyt duża liczba kosmetyków może obciążać wrażliwą skórę głowy i spowodować jej podrażnienia. |
| Podrażnienia mechaniczne | Drapanie swędzącej głowy lub czesanie jej ostrymi grzebieniami czy szorstkimi szczotkami uszkadza naskórek, co zwiększa stan zapalny oraz stwarza ryzyko infekcji. |
Jak objawia się atopowe zapalenie skóry głowy?
Najbardziej dokuczliwym objawem atopowego zapalenia skóry głowy jest jej swędzenie, nasilające się przy spoceniu. W wyniku drapania skóry głowy mogą pogłębić się stany zapalne i podrażnienia. Poza tym skóra może stać się bardziej podatna na infekcje grzybicze i bakteryjne.
Często występuje też łuszczenie się skóry głowy, mogące przypominać łupież. Najczęściej łuszczenie wynika jednak z ogromnej suchości skóry oraz jej stanu zapalnego, niż z nadmiernego namnożenia się grzyba Malassezia (jak jest przy łupieżu).
Poza tym z powodu stanu zapalnego na owłosionej skórze głowy w niektórych miejscach pojawiają się czerwone plamy i wykwity. Czasami mają one postać licznych krostek, które po zdrapaniu pozostawiają na głowie strupki.
Choroba wpływa również na wygląd i kondycję włosów. Zwykle są one rzadkie, co wynika z osłabienia mieszków włosowych przez stan zapalny skóry i mikrouszkodzenia spowodowane drapaniem. Zdarza się też wypadanie włosów. Niestety atopowe zapalenie skóry głowy zwiększa ryzyko wystąpienia łysienia plackowatego.
Co ważne, AZS skóry głowy często współwystępuje z AZS w innych obszarach ciała, np. na skórze twarzy, szyi, dłoniach, zgięciach kolan i łokci. Jednak ponieważ skóra głowy różni się od skóry w pozostałych rejonach ciała, ma swoje specyficzne potrzeby pielęgnacyjne.
Na czym polega leczenie AZS skóry głowy?
Na początek choroba musi zostać prawidłowo zdiagnozowana przez lekarza specjalistę, którym jest najczęściej dermatolog (w niektórych przypadkach pediatra lub alergolog). AZS można bowiem pomylić z inną dermatozą, np. łuszczycą czy łojotokowym zapaleniem skóry głowy. Ważne, by specjalista postawił odpowiednie rozpoznanie, gdyż leczenie różnych chorób skóry wygląda inaczej.
Leczeniem atopowego zapalenia skóry głowy zajmuje się dermatolog. Dobiera terapię w zależności od stopnia nasilenia objawów, wieku oraz potrzeb pacjenta. Najczęściej leczenie skóry głowy z AZS polega na połączeniu środków farmakologicznych i pielęgnacyjnych. Duże znaczenie mają zwłaszcza produkty, które można łatwo aplikować na owłosioną skórę głowy. W przeciwieństwie do tradycyjnych maści na azs, które są uciążliwe w stosowaniu, produkty te są lekkie, szybko się wchłaniają i nie tworzą na skórze tłustego filmu. Można tu wymienić:
- miejscowe kortykosteroidy – mają postać pianek lub płynów, dzięki czemu są łatwe do rozprowadzenia na owłosionej skórze głowy. Ich stosowanie znacznie łagodzi objawy AZS w okresach zaostrzeń, w tym swędzenie i zaczerwienienie skóry. Jednak z uwagi na ryzyko skutków niepożądanych, kortykosteroidy wydawane są wyłącznie na receptę. Stąd ważne są regularne wizyty u specjalisty, który w razie zaostrzenia choroby może przepisać odpowiednie środki.
- emolienty – mgiełki lub lekkie olejki nawilżają i koją skórę głowy, nie obciążając przy tym włosów. Mogą też tworzyć cienką warstwę ochronną na skórze, zabezpieczając ją przed czynnikami zewnętrznymi,
- naturalne oleje – jak olej jojoba czy olej z czarnuszki. Pomagają odbudować naturalną warstwę ochronną naskórka i nawilżyć skórę. Należy aplikować je w minimalnych ilościach, gdyż w nadmiarze mogą przetłuścić włosy.
Przy ciężkim przebiegu choroby lekarz może zalecić na AZS farmakoterapię doustną lub fototerapię.
Dlaczego pielęgnacja skóry głowy z AZS jest tak ważna?
Odpowiednia pielęgnacja jest kluczowa dla osób z atopowym zapaleniem skóry głowy. Ze względu na nieprawidłową barierę ochronną skóry, ich skóra szybko traci nawilżenie, przez co swędzi i jest bardziej podatna na infekcje bakteryjne oraz grzybicze. Wprowadzając systematyczne nawilżanie skóry głowy, można wspomóc łagodzenie objawów schorzenia. Ponadto nawilżona skóra łatwiej wchłania leki i tym samym lepiej reaguje na leczenie – co w efekcie może nawet pozwolić na zmniejszenie dawek kortykosteroidów. Pielęgnacja w atopowym zapaleniu skóry głowy jest zatem ważnym dopełnieniem leczenia.
Nie jest też żadną tajemnicą, że od stanu skóry głowy zależy kondycja włosów. Gdy skóra jest sucha i łuszcząca, włosy są gorzej odżywione, a nowym kosmykom jest ciężko się przebić. Stają się wtedy osłabione i łamliwe. Za to regularne nawilżanie skalpu delikatnymi produktami poprawia kondycję włosów, nadając im większą elastyczność i wytrzymałość.
ATOPICIN
Skuteczny zestaw dermokosmetyków łagodzących objawy AZS
Zasady pielęgnacji skóry głowy z AZS
Właściwa pielęgnacja wrażliwej skóry głowy z AZS to podstawa, aby przywrócić jej komfort i zdrowy wygląd. Oto najważniejsze zasady, których warto się trzymać:
- Mycie głowy powinno odbywać się z odpowiednią częstotliwością, dostosowaną do potrzeb danej osoby.
- Podczas mycia należy delikatnie obchodzić się ze skórą głowy i unikać pocierania i drapania, aby jej nie podrażniać.
- Do mycia włosów należy używać letniej wody, ponieważ gorąca mogłaby wysuszyć skórę.
- Warto stosować regularnie odżywki i maski do pielęgnacji włosów, ale należy nakładać je wyłącznie na długość włosów, aby nie obciążyć skóry głowy.
- Nie należy trzeć skóry głowy ręcznikiem w celu jej osuszenia, tylko delikatnie przykładać, aby zebrać nadmiar wody. Używając suszarki, należy unikać stosowania gorącego nawiewu powietrza.
- Do czesania włosów warto używać miękkich szczotek lub grzebieni z szeroko rozstawionymi ząbkami, aby zapobiegać podrażnieniom.
- Należy dbać o czystość poduszek oraz nakryć głowy i regularnie prać je w hipoalergicznych płynach.
Wybór odpowiednich szamponów i produktów pielęgnacyjnych
Wskazane jest sięganie po produkty dedykowane AZS oraz baczne zwracanie uwagi na ich składy. Każdy chory powinien mieć indywidualnie dobrane kosmetyki, aby jak najlepiej odpowiadały na jego potrzeby.
Czym myć głowę przy atopowym zapaleniu skóry?
Wybierając szampon na AZS skóry głowy, warto skupić się na unikaniu drażniących detergentów. Wskazane są szampony bezsiarczanowe, czyli bez SLS i SLES, ponieważ są delikatniejsze dla skóry atopowej i nie powodują jej przesuszenia. Dobrze byłoby, gdyby szampony na atopowe zapalenie skóry zawierały substancje kojące, przykładowo pantenol, alantoinę, wyciąg z owsa.
Ponadto przy wyborze szamponów i innych preparatów do pielęgnacji skóry głowy powinno się stawiać na jak najłagodniejsze składy, bez potencjalnie alergizujących substancji zapachowych i barwników oraz wysuszającego alkoholu. Ważne, by były to produkty o odczynie pH lekko kwaśnym – 5,5, aby pomagały przywrócić skórze jej naturalną równowagę.
Godne uwagi są specjalistyczne szampony apteczne na AZS oraz produkty o działaniu nawilżającym i kojącym, czyli emolienty. Do skóry głowy przeznaczone są specjalne emulsje i lotiony, które intensywnie nawilżają suchą skórę oraz wyciszają objawy jej podrażnienia.
Poznaj dermokosmetyki Atopicin na atopowe zapalenie skóry głowy!
Preparaty Atopicin od Verdelove to wszechstronne rozwiązanie dla skóry atopowej. Wśród kosmetyków z tej serii znajdziesz m.in. szampon, idealny na atopowe zapalenie skóry głowy. To emoliencyjny dermokosmetyk o przyjemnej, żelowej formule, który sprawi, że nawet bardzo sucha i wrażliwa skóra głowy zostanie skutecznie ukojona i doskonale nawodniona. Preparat ten intensywnie nawilża, redukuje podrażnienia oraz pomaga odbudować fizjologiczną warstwę hydrolipidową naskórka. Przez co zlikwiduje potrzebę drapania skóry.
A to wszystko za sprawą takich składników aktywnych pochodzenia naturalnego, jak:
- ekstrakt z aloesu – zapewnia skórze błyskawiczną poprawę nawilżenia, łagodzi podrażnienia, a także zmniejsza zaczerwienienia. Dodatkowo pobudza porost włosów,
- mocznik – pomaga regenerować drobne uszkodzenia i otarcia a ponadto skutecznie wiąże wodę w naskórku, intensywnie i długotrwale nawilżając,
- witamina E – odbudowuje ochronną warstwę lipidową naskórka, skutecznie zwiększając odporność skóry na zewnętrzne czynniki. Stymuluje produkcję elastyny i kolagenu, zapewniając skórze jędrność i wspomagając jej regenerację,
- alantoina – wspiera proces gojenia się skóry. A ponadto łagodzi podrażnienia skóry i intensywnie ją nawilża,
- fitokeratyna – naturalna, roślinna alternatywa dla tradycyjnej keratyny. Składnik ten tworzy na powierzchni naskórka i włosów warstwę okluzyjną o właściwościach ochronnych,
- mleczko pszczele – doskonale pielęgnuje skórę, wygładza ją i nawilża. Przyśpiesza też gojenie podrażnień,
- biolin P – stanowi pożywkę dla dobroczynnych bakterii, które stanowią ochronę przed drobnoustrojami chorobotwórczymi.
Szampon Atopicin to kosmetyk o szerokim działaniu. Nie tylko dobrze oczyszcza, ale też łagodzi i nawilża. Swędząca skóra głowy na pewno poczuje po jego użyciu ulgę!
Długo cierpiałam z powodu AZS na skórze głowy. Dopiero szampon Atopicin przyniósł mi ulgę. A co najważniejsze, przy regularnym stosowaniu tego kosmetyku poprawa się utrzymuje. Bardzo polecam cały zestaw, a zwłaszcza szampon Atopicin, jest najlepszy na poprawę stanu skóry głowy – mówi pani Joanna z Lublina
W serii Atopicin znajdziesz:
- szampon na atopowe zapalenie skóry głowy,
- balsam myjący do ciała,
- balsam natłuszczający do ciała,
- krem do twarzy na dzień,
- krem do twarzy na noc,
- krem pod oczy i na powieki,
- mazidło do suchej skóry,
- olejek myjący do twarzy.
Podsumowanie – jak zadbać o skórę głowy z AZS?
Chociaż atopowe zapalenie skóry głowy jest uciążliwe, istnieją skuteczne rozwiązania. Przede wszystkim należy skonsultować się z dermatologiem. Odpowiednie leczenie łagodzi stany zapalne skóry, co przekłada się na zmniejszenie świądu, zaczerwienienia i łuszczenia. Oprócz tego ważna jest regularna pielęgnacja skóry atopowej. Delikatne mycie oraz nawilżanie redukuje swędzenie skóry głowy i polepsza zarówno kondycję skóry, jak i włosów. Do pielęgnacji należy wybierać łagodne produkty, które nie podrażnią wrażliwego skalpu. Dzięki odpowiedniej pielęgnacji jakość życia chorych na AZS skóry głowy ulega poprawie. Uciążliwe swędzenie zostaje złagodzone i obserwuje się zmniejszenie zmian skórnych oraz innych widocznych objawów. Warto zatem o to zawalczyć.
FAQ
Jak często myć głowę przy AZS?
Częstotliwość mycia głowy należy dostosować do swoich potrzeb. Jednocześnie nie należy myć głowy ani za często, ani za rzadko, gdyż w obu przypadkach może dojść do zachwiania jej równowagi - wskutek przesuszenia skóry lub zaniedbania jej higieny. Dla wielu osób optymalnie jest myć głowę co 2-3 dzień.
Czy produkty do stylizacji są bezpieczne dla skóry z atopowym zapaleniem?
W wielu tego typu produktach - lakierach, sprayach termoochronnych, żelach i piankach znajdują się składniki, które mogą podrażniać lub przesuszać skórę głowy z AZS. Przeważnie zawierają one np. alkohol, drażniące konserwanty lub substancje zapachowe i barwiące. Nawet lakiery z formułą hipoalergiczną mogą zawierać wysuszający alkohol. Dlatego lepiej unikać częstego stosowania produktów do stylizacji, a gdy jest taka potrzeba, to należy aplikować je w mniejszych ilościach i zmywać jeszcze tego samego dnia, aby nie miały długotrwałego kontaktu ze skórą głowy.
Czy AZS skóry głowy można leczyć domowymi sposobami?
Same domowe sposoby mogą pomóc w łagodzeniu objawów AZS skóry głowy, jednak nie zawsze wystarczą. Dlatego warto je traktować jako uzupełnienie leczenia zaleconego przez specjalistę.
Czy zmiany wywołane przez atopowe zapalenie skóry głowy trzeba omijać podczas czesania?
Zmiany, które powstają na skalpie, mogą ulegać wtórnym podrażnieniom podczas czesania, dlatego trzeba zachować szczególną ostrożność i rozczesywać włosy z należytą delikatnością. Najlepiej jednak przeciwdziałać zaostrzaniu się zmian. Na przykład przez stosowanie odpowiedniej pielęgnacji skóry, pojawiają się wtedy rzadziej i łatwiej nad nimi zapanować.
Jak łagodzić atopowe zapalenie skóry głowy?
Najlepszym sposobem na łagodzenie objawów AZS na skórze głowy jest dopasowana do jej potrzeb pielęgnacja oraz indywidualnie dobrane leczenie. W tym celu należy udać się do dermatologa, szczególnie jeśli zmiany są bardzo nasilone. Farmakoterapię zawsze warto wspomóc używaniem specjalistycznych dermokosmetyków. Pozwalają one szybko ukoić świąd, podrażnienie i przesuszenie skóry.
ATOPICIN
Skuteczny zestaw dermokosmetyków łagodzących objawy AZS
Bibliografia
1. Barbara Bartoszek, Atopowe zapalenie skóry (AZS) jako choroba psychosomatyczna: analiza badań, „Studia z Psychologii w KUL”, tom 16, 2010
2. Kurzawa, R., Wanat-Krzak, M., Widerska-Kurzawa A., Atopowe zapalenie skóry. Poradnik lekarzy, (2009)
3. Jaszczuk N., Atopowe zapalenie skóry – charakterystyka schorzenia oraz postępowanie dietetyczne, „Journal of NutriLife”, 12/2016
4. Nowicki R. J., Atopowe zapalenie skóry, Poradnik lekarza praktyka, Wydawnictwo Medical Education, 2017
5. Woldan-Tambor A., Zawilska J., Atopowe zapalenie skóry (AZS) – problem XXI wieku, „Farmacja Polska”, 65(11), 2009
6. Wolska H., Najczęstsze choroby włosów [w:] Błaszczyk-Kostanecka M. (red. Naukowa), Dermatologia w praktyce, 2009
